«ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΣΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ»

ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΜΕ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΝΑ ΤΗΝ ΥΠΟΤΙΜΑΜΕ

 

Ενώ η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό και το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διευρύνεται, παράλληλα αυξάνεται το ποσοστό των ηλικιωμένων που προσέρχονται στις κάλπες για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Την ίδια στιγμή, περίπου 1 στους 6 ανθρώπους παγκοσμίως ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 15-24. Και όταν στους νέους ανθρώπους τίθεται το ερώτημα πώς βλέπουν το μέλλον, το 75% απαντά ότι είναι «τρομακτικό».

Η νεολαία είναι συχνά παραγκωνισμένη σε ό,τι αφορά σημαντικές δημόσιες αποφάσεις. Ωστόσο, στην The Body Shop πιστεύουμε ότι οι νέοι άνθρωποι έχουν ζωτικό ρόλο στις αποφάσεις που μας αφορούν και μας επηρεάζουν όλες και όλους. Εξάλλου, η νεολαία είναι εκείνη που θα κληθεί να ζήσει με τις συνέπειες των όποιων αποφάσεων. Συνεχίστε την ανάγνωση για να μάθετε περισσότερα και θα καταλάβετε γιατί πρέπει να αρχίσουμε να πιστεύουμε στους νέους ανθρώπους και γιατί σίγουρα δεν πρέπει να τους υποτιμάμε.

Οι νέοι άνθρωποι αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων, ακριβώς επειδή η εκπροσώπησή τους είναι ανύπαρκτη. Βλέπουν τους πολιτικούς να μιλούν εκ του ασφαλούς, να επαναλαμβάνουν τα ίδια χιλιοειπωμένα συνθήματα και να εφαρμόζουν τις ίδιες παρωχημένες πολιτικές. Κατά συνέπεια, η νεολαία δεν προσέρχεται στις κάλπες. Η αμοιβαία δυσαρέσκεια στις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών γενεών κλιμακώνεται. Είμαστε παγιδευμένοι, ίσως εδώ και δεκαετίες, μέσα σε έναν φαύλο κύκλο, καθώς η πολιτική κουλτούρα μας παραμένει στάσιμη. Στο μεταξύ, τα επείγοντα προβλήματα του κόσμου αυξάνονται και συσσωρεύονται.

Πιστεύουμε ότι υπάρχει καλύτερος τρόπος. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο επιτακτική η ανάγκη οι διαφορετικές γενιές να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Όταν συμβεί αυτό, θα είναι μία σημαντική νίκη και είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρξουν και ευχάριστες στιγμές. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι μέσα από τη διαγενεακή συνεργασία θα πετύχουμε πολλά. Βασική προϋπόθεση, όμως, για να στεφθεί με επιτυχία αυτό το εγχείρημα, είναι να ακουστεί η φωνή των νέων ανθρώπων. Και το να δοθεί στη νεολαία αυτή η δυνατότητα είναι δική μας ευθύνη.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΜΩΣ ΕΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Πολλοί γύρω μας, ανάμεσά τους και ορισμένοι νέοι άνθρωποι, πιστεύουν ότι κάνουμε λάθος. Ισχυρίζονται ότι οι νέοι δεν είναι αρκετά ώριμοι ώστε να συμπεριληφθούν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Ότι «το μυαλό τους δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά». Υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ότι «δεν μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στη νεολαία», ότι οι νέες και οι νέοι «δεν θα ανταποκριθούν» ή ότι «δεν είναι αρκετά σοβαροί». Έχουμε, όμως, ξανακούσει αυτά τα επιχειρήματα. Όσο απίστευτο και αν σας φαίνεται, ακόμα και πριν από 100 και πλέον χρόνια, τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα προβάλλονταν ενάντια στο δικαίωμα ψήφου των γυναικών.

Σε κάθε σημαντικό κίνημα υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης υπάρχει πάντα μια στρατιά αρνητών στην πρώτη γραμμή, αλλά και ένα ερώτημα στα χείλη πολλών ακόμη που, διερωτώμενοι «τι θα συμβεί όμως αν…», ουσιαστικά εκφράζουν ένα «ναι μεν αλλά…» και παίρνουν θέση οπισθοφυλακής, υπερασπιζόμενοι τα δικά τους κεκτημένα, καθώς παραμένουν προσκολλημένοι στο κατεστημένο. Είναι πολύ εύκολο να αντιμετωπίζει κανείς με κυνισμό όσα δεν έχουν συμβεί ακόμη. Ξέρουμε πολύ καλά, όμως, ότι η δυσπιστία και η δυσανασχέτηση δεν πρόκειται να λύσουν τα προβλήματα του κόσμου. Πρέπει να σκεφτούμε αντισυμβατικά.

Στην The Body Shop διοργανώνουμε εκστρατείες και αγωνιζόμαστε για την κοινωνική δικαιοσύνη εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Είμαστε ενήμεροι και προετοιμασμένοι. Στην πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ με τίτλο «Η κοινή μας ατζέντα» (Our Common Agenda), διατυπώνονται συστάσεις για την «ουσιαστική, διευρυμένη και αποτελεσματική ενεργό συμμετοχή της νεολαίας τόσο εντός όσο και εκτός του ΟΗΕ, μεταξύ άλλων μέσα από την καλύτερη πολιτική εκπροσώπηση αλλά και μέσα από τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης, των προγραμμάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων και της δια βίου μάθησης».

Οι ειδικοί/ές συμφωνούν ότι η νεολαία είναι η λύση. Τα επιχειρήματα που συντηρούν τον αποκλεισμό της από τις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων σταδιακά καθίστανται ολοένα και πιο αδύναμα. Εμείς πιστεύουμε ότι δεν βγάζουν νόημα. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να πάρουμε την πρωτοβουλία και να αναλύσουμε εδώ ορισμένα από αυτά τα επιχειρήματα.

ΟΤΑΝ ΛΕΝΕ: «Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ»

Εμείς απαντάμε: Δεν είναι αρκετά υπεύθυνη για τι ακριβώς; Οι νέοι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν κάθε λογής σοβαρές υποχρεώσεις. Εκατομμύρια νέοι άνθρωποι συνεισφέρουν καθημερινά σε μία κοινωνία που τους αντιμετωπίζει ως ενήλικες και τα αγαπημένα τους πρόσωπα βασίζονται σε αυτούς. Πολύ συχνά εργάζονται σκληρά και πληρώνουν φόρους. Ορισμένοι νέοι άνθρωποι γίνονται φροντιστές ευάλωτων μελών της οικογένειας, μεγαλύτερων ή και νεότερων. Αρκετοί συνεισφέρουν στο εισόδημα του νοικοκυριού, ενώ άλλοι κατατάσσονται στον στρατό. Δεν είναι ακριβώς ξέγνοιαστοι και ανέμελοι, χωρίς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.

Από την άλλη, αν οι νέοι άνθρωποι δεν ακολουθούν τους κανόνες της κοινωνίας πληρώνουν γι’ αυτό. Σε ορισμένες χώρες θεωρείται αποδεκτή η τιμωρία παιδιών για τέλεση εγκλημάτων πολύ προτού φτάσουν στην ηλικία που, βάσει νόμου, αποκτούν το δικαίωμα ψήφου. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Αυστραλία, στην Ελβετία, στη Σιγκαπούρη, στη Νέα Ζηλανδία, στην Ιρλανδία και στο Χονγκ Κονγκ, το κατώτατο ηλικιακό όριο καταλογισμού ποινικής ευθύνης είναι τα 10 έτη. Στις ΗΠΑ, όπου κάθε Πολιτεία έχει τους δικούς της νόμους, το αντίστοιχο όριο ορίζεται το πολύ στα 12 έτη, ενώ σε ορισμένες Πολιτείες το όριο αυτό έχει οριστεί στα 6 έτη.

ΟΤΑΝ ΛΕΝΕ: «Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΔΕΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ»

Εμείς απαντάμε: Ο κόσμος υποστηρίζει ότι οι νέοι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική. Το πρόβλημα αυτό, όμως, θυμίζει εκείνο της κότας και του αυγού. Έχουν όντως ένα δίκιο όσοι και όσες το υποστηρίζουν. Πράγματι, η συμμετοχή της νεολαίας στη θεσμοθετημένη πολιτική διαδικασία απέχει πολύ από το ιδανικό. Χαρακτηριστική είναι η πτώση της συμμετοχής με την ιδιότητα μέλους ενός πολιτικού κόμματος, ενώ υπάρχει επίσης χαμηλότερη προσέλευση ψηφοφόρων από τις εν λόγω ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος ηλικίας των βουλευτών είναι τα 53 έτη, μπορούμε να επιρρίπτουμε ευθύνες στη νεολαία που νιώθει πως δεν έχει θέση στην πολιτική ή ότι δεν της πέφτει λόγος;

Θα ήταν πολύ πιο εύκολο οι κυνικοί να κατηγορούν τη νεολαία ότι είναι απαθής αν οι νέοι άνθρωποι δεν έδιναν το «παρών» αλλού, αν δεν συμμετείχαν σε κινητοποιήσεις και δεν τους έβλεπαν να φωνάζουν συνθήματα με μεγάφωνα σε πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για ζητήματα που πραγματικά τους ενδιαφέρουν και τους αφορούν. Οι νέοι άνθρωποι έχουν αποδείξει ότι μπορούν να παθιάζονται και να είναι αφοσιωμένοι και ενεργοί ως υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αλλαγής. Έχουν συνεργαστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, οργανώνοντας δράσεις που αφορούν τον πλανήτη και την κλιματική αλλαγή και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες με σκοπό να αναδειχθούν τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές τους κοινότητες και οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Μπορεί να δουλεύουν με διαφορετικές μεθόδους, μέσα από την online επικοινωνία και εκτός των επίσημων δίαυλων συνεργασίας, αλλά είναι γεμάτοι ιδέες και βρίσκουν δημιουργικές λύσεις στα προβλήματα της κοινωνίας. Παρόλα αυτά, οι πολιτικοί δεν τους ακούν με τη δέουσα προσοχή.

ΟΤΑΝ ΛΕΝΕ: «Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΠΟΛΥ ΕΥΚΟΛΑ»

Εμείς απαντάμε: Αυτό που κάνουν διαχρονικά όσοι/ες κρατούν αμυντική στάση με σκοπό τη διατήρηση της υφιστάμενης ηλικίας ψήφου είναι να αμφισβητούν τη νεολαία, εικάζοντας ότι οι νέοι άνθρωποι είναι πολύ ευκολόπιστοι. Συχνά προβάλλεται το επιχείρημα ότι οι νέοι άνθρωποι απλά θα ψήφιζαν ό,τι ψηφίζουν και οι γονείς τους. Κατά τη διάρκεια του κινήματος για την ψήφο των γυναικών, οι επικριτές του κινήματος ισχυρίζονταν ότι θα ήταν ανούσιο να δοθεί το δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες επειδή, πολύ απλά, εκείνες θα έκαναν ό,τι τους έλεγαν οι άντρες τους. Ευτυχώς, αποδείχθηκε στην πράξη ότι αυτό το επιχείρημα ήταν μια μεγάλη ανοησία. Οι γυναίκες απέδειξαν ότι είναι εξίσου ικανές να κάνουν τις δικές τους επιλογές, ψηφίζοντας συχνά διαφορετικά από τους συζύγους τους.

Είναι αρκετά δύσκολο, ελλείψει δεδομένων, να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα και να απαντήσουμε κατηγορηματικά στο ερώτημα «πώς αποφασίζουν τι θα ψηφίσουν οι ενήλικες;». Ωστόσο, αξίζει να διερωτηθούμε: Είναι πιο διορατικοί; Οι πολιτικοί επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι ενήλικες συχνά σκέφτονται και συμπεριφέρονται όπως τα μέλη μίας φυλής. Η κοινωνική πίεση από άλλα άτομα της ίδιας ηλικιακής ομάδας, η ταυτότητα του ίδιου του ατόμου και η αφοσίωση, και όχι τόσο το πολιτικό κριτήριο, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη συμπεριφορά των ενηλίκων ψηφοφόρων. Είναι όντως πιο πιθανό οι νέοι άνθρωποι να επηρεάζονται από τους γείτονες, τις εφημερίδες που διαβάζουν ή την παρέα τους;

Προφανώς, οι πολιτισμικές προσλαμβάνουσες των νέων ανθρώπων είναι διαφορετικές από εκείνες των ενηλίκων. Μπορεί να τους αρέσουν άλλοι celebrities και να προτιμούν άλλα είδη μουσικής, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ως ψηφοφόροι είναι πιο επιφανειακοί. Και οι ενήλικες, άλλωστε, μπορεί να είναι αρκετά ρηχοί. Οι ερευνητές και οι ερευνήτριες έχουν διαπιστώσει ότι οι ενήλικες ψηφοφόροι δύναται να επηρεαστούν από την καλή εξωτερική εμφάνιση ή τον τόνο της φωνής ενός ή μίας υποψηφίου, ή ακόμα και από το πόσο μοιάζει εξωτερικά με τους ίδιους.

ΟΤΑΝ ΛΕΝΕ: «Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΕΝΗΜΕΡΩΜΕΝΗ»

Εμείς απαντάμε: Η Δημοκρατία δεν θα έπρεπε να λειτουργεί υπό όρους. Δεν αρνούμαστε το δικαίωμα ψήφου σε ανθρώπους λόγω του χρώματος του δέρματός τους. Και δεν στερούμε το δικαίωμα ψήφου από ανθρώπους που δεν είναι αρκετά έξυπνοι ή πλούσιοι. Από τη στιγμή που ένας άνθρωπος ζει μέσα σε μία κοινωνία, έχει δικαίωμα να έχει άποψη και να την εκφράζει. Είναι αυτό που λέμε «καθολικό δικαίωμα ψήφου». Εκτός, βέβαια, αν είσαι νέα ή νέος. Η άρνηση του δικαιώματος ψήφου σε ανθρώπους ηλικίας 16 και 17 ετών τους καθιστά την πολυπληθέστερη παγκοσμίως κοινωνική ομάδα που είναι αποκλεισμένη από τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Ακόμα και αν όλοι συμφωνούσαμε ότι οι διακρίσεις σε βάρος των ψηφοφόρων σύμφωνα με το μορφωτικό τους επίπεδο είναι αποδεκτές, η νεολαία σίγουρα δεν θα ήταν η επικρατέστερη υποψήφια κοινωνική ομάδα με βάση το κριτήριο του χαμηλού μορφωτικού επιπέδου. Πολλοί νέοι άνθρωποι φοιτούν σε εκπαιδευτικά ιδρύματα και έχουν άμεση πρόσβαση σε ένα πλήθος πηγών πληροφόρησης που τους βοηθούν να κατανοούν τα δεδομένα, να σταθμίζουν τα υπέρ και τα κατά και να κάνουν σωστές εκτιμήσεις. Επιπλέον, οι γνώσεις τους ως προς το πώς λειτουργεί η κοινωνία ελέγχονται σε τακτά διαστήματα και έχουν αποδείξει την ικανότητά τους στη λήψη εμπεριστατωμένων αποφάσεων. Μία μελέτη που περιλάμβανε ψηφοφόρους ηλικίας 16 και 17 ετών έδειξε ότι η ποιότητα των επιλογών τους ήταν ανάλογη με εκείνη των ενηλίκων.

Η ύπαρξη διακρίσεων ως προς το δικαίωμα ψήφου με βάση την ηλικία ή την επάρκεια ενός ατόμου θα σήμαινε αυτόματα ότι και η στέρηση ψήφου θα έπρεπε να είναι επίσης αποδεκτή. Άραγε θα νιώθαμε άνετα με το να στερούμε από τους ηλικιωμένους ανθρώπους το δικαίωμα ψήφου όταν θα έφταναν σε μία ηλικία που θα είχαμε ορίσει αυθαίρετα ως όριο για την αποστέρηση του δικαιώματος συμμετοχής τους στα κοινά; Ακριβώς αυτό.

Οι νεότεροι σε ηλικία ψηφοφόροι όντως ανταποκρίνονται και συμμετέχουν στα κοινά με την ψήφο τους, όπως δείχνουν τα στοιχεία που αφορούν τη Σκωτία, τη Νορβηγία και την Αυστρία. Η ψήφος αποτελεί πράξη ευθύνης απέναντι στην κοινωνία αλλά και συνήθεια που αποκτά ο άνθρωπος ως μέλος αυτής της κοινωνίας. Οι νέες και οι νέοι που ζουν στο πατρικό τους είναι πιο πιθανό να προσέλθουν στις κάλπες συγκριτικά με όσους έχουν φύγει από την οικογενειακή εστία. Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι το δικαίωμα ψήφου σε 16χρονους και 16χρονες μπορεί να δημιουργήσει το φαινόμενο της διάχυσης από τα κάτω προς τα πάνω, που σημαίνει ότι και τα μεγαλύτερα σε ηλικία μέλη μιας οικογένειας είναι πιο πιθανό να συμμετέχουν με την ψήφο τους στα κοινά.

Προκειμένου τα συστήματα διακυβέρνησης να λειτουργούν για όλους και όλες, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των κοινωνιών που εκπροσωπούν. Όταν τα συστήματα διακυβέρνησης είναι συμπεριληπτικά, οι πολίτες συμμετέχουν. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εξετάσουμε την άρση ορισμένων εμποδίων που αποτελούν εκ προοιμίου τροχοπέδη στη συμμετοχή της νεολαίας στα κοινά και στα κέντρα λήψης αποφάσεων, όπως για παράδειγμα το κατώτατο όριο ηλικίας όσον αφορά τη δυνατότητα να θέτει κανείς υποψηφιότητα στις εκλογές ή το ελάχιστο κατώτατο ύψος της χρηματοδότησης που απαιτείται για την υλοποίηση της προεκλογικής εκστρατείας ενός ή μίας υποψηφίου που επιθυμεί να θέσει υποψηφιότητα για κάποιο δημόσιο αξίωμα.

Γνωρίζουμε ότι οι νέοι άνθρωποι που ασχολούνται ενεργά και δείχνουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για ζητήματα που αφορούν τις τοπικές τους κοινότητες γίνονται πιο ενεργοί και αφοσιωμένοι πολίτες. Βλέπουν με τα ίδια τους τα μάτια τι χρειάζονται οι κοινότητές τους και αρχίζουν να σκέφτονται πώς θα μπορούσαν να επιλυθούν τα όποια προβλήματα. Αν η αλλαγή είναι το ζητούμενο, τότε σίγουρα θα χρειαστούμε στην ομάδα δυνατούς συμπαίκτες και δυνατές συμπαίκτριες με πολλές και διάφορες δεξιότητες. Θα χρειαστούμε τοπικούς ηγέτες και τοπικές ηγέτιδες σε επίπεδο κοινότητας, δημιουργικά επιχειρηματικά μυαλά και λαμπρούς μαθητευόμενους πολιτικούς. Όπως λέει και το ρητό, «δεν μπορείς να είσαι αυτό που δεν μπορείς να δεις». Επομένως, πρέπει να δώσουμε στους νέους ανθρώπους τις ευκαιρίες εκπαίδευσης και κατάρτισης που θα τους ενδυναμώσουν και θα τους προσφέρουν τα απαραίτητα εφόδια ώστε να μετεξελιχθούν στους αυριανούς ηγέτες και στις αυριανές ηγέτιδες.

Η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο τοπικής κοινότητας είναι ένα από τα πιο πολύτιμα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να πετύχουμε αλλαγές στον κοινωνικό ιστό. Επομένως, θέλετε να καθίσετε με τα χέρια σταυρωμένα για μία ακόμα δεκαετία και μαζί με τους κυνικούς ανθρώπους να ανασηκώνετε και εσείς τους ώμους σας σε ένδειξη άγνοιας ή αποστασιοποίησης; Θέλετε πραγματικά να πείτε στη νεολαία ότι η φωνή της δεν αξίζει να ακουστεί; Ή θέλετε να είστε μέρος της αλλαγής και να ενώσετε τη φωνή σας με τη δική μας σε έναν κοινό αγώνα με σκοπό να στηρίξουμε τη νεολαία μέχρι τέλους;

Μάθετε περισσότερα για τους λόγους για τους οποίους αγωνιζόμαστε για να ενισχύσουμε τις φωνές των νέων στα κοινά.